Avrupa Birliği Yaptırımları: Avrupa Komisyonu’ndan Rus Ham Petrolü ve Petrol Ürünlerine Getirilen İthalat Yasağına İlişkin Duyuru

3 Ağustos 2022 tarihinde, Avrupa Komisyonu tarafından operatörlere, (AB) 833/2014 sayılı Konsey Tüzüğü’nün (“Konsey Tüzüğü”) 3(m) maddesi uyarınca Rus ham petrol ve petrol ürünlerine getirilen ithalat yasağına ilişkin 2022/C 296/05 sayılı Duyuru (“Duyuru”) yayımlanmıştır.

Rusya’nın Ukrayna’ya askeri saldırısına cevaben getirilen kısıtlayıcı tedbirlere ilişkin Konsey Tüzüğü’nü değiştiren 3 Haziran 2022 tarihli ve (AB) 2022/879 sayılı Konsey Tüzüğü, Konsey Tüzüğü’nün XXV. Ek’inde listelendiği şekilde Rusya menşeili veya Rusya’dan ihraç edilen ham petrol veya petrol ürünlerinin, doğrudan veya dolaylı olarak satın alınması, ithal edilmesi veya devredilmesini yasaklamaktadır. Ayrıca, CN 2709 00 kapsamına giren mallar için 5 Aralık 2022 tarihine ve CN 2710 kapsamına giren mallar için 5 Şubat 2023 tarihine kadar geçiş süreleri öngörülmektedir.

Konsey Tüzüğü’nün 3(m) maddesi, bazı AB Üye Devletleri, ürünleri veya taşıma yöntemleri için özel ve geçici istisnalar ve muafiyetler sağlamaktadır.

Ayrıca, Rus petrolü, diğer menşeili petrolle birlikte karışık biçimde taşındığında yasağa tabidir. Petrol, menşeine bağlı olarak fiziksel olarak ayrıştırılamayan değiştirilebilir bir malzeme olduğundan, Rusya menşeili petrolün, Rusya menşeili olmayan ürünün kesin payı Üye Devletin ulusal makamlarına açıkça gösterilmedikçe, AB’de ithal edilen, transfer edilen veya satın alınan diğer petrollerle birlikte menşei yaptırımlara tabi olduğu belirtilmiştir. Böyle bir durumda, Rusya menşeili olmayan petrolün tam kısmının AB’ye girmesine izin verilebilmektedir.

AB’deki ithalatçılar, özellikle Konsey Tüzüğü’nün 3(m) maddesinin 3(c) paragrafı olmak üzere 3(m) maddesinin hükümlerine uymaktan sorumludur. Ayrıca, ham petrol ve/veya petrol ürünleri ithalatında yer alan operatörlere, Rusya menşeili olmayan ürünün kesin payı Üye Devletin ulusal makamlarına açıkça gösterilmedikçe, üçüncü bir ülke menşeili petrol içeriğinin çoğunluğu ile harmanlanmış olsa bile, Rus yaptırımlı ham petrolün ithal edilmediğinden emin olmaları ve bunun böyle olduğunu kanıtlamaları için gerekli tüm durum tespiti önlemlerini almaları tavsiye edilmiştir. Bu, gemiye yüklenen petrolün menşei ile ilgili kanıtlar veya mümkünse kimyasal analiz sonuçları gibi çeşitli yollarla yapılabilecektir. İthalatçılara ayrıca satın alma sözleşmesine, ihracatçının satılan petrolün herhangi bir Rus petrolü içermediğini ve bu durumda ihracatçının herhangi bir yanlış beyandan sözleşmeye bağlı olarak sorumlu olacağını onayladığı bir madde yazmaları tavsiye edilmiştir.

Petrol ithalatı, belge ve uygunsa ve varsa kimyasal analizler dahil olmak üzere kontrollere tabi olacaktır. İthalatçının sevkiyattaki Rus olmayan ham petrolün oranını ispat etmesi halinde, o paya tekabül eden miktarın boşaltılmasına izin verilecektir. Gönderinin geri kalan kısmının ise AB gümrük bölgesine girişinin reddedilmesi gerekecektir. Rus menşeili olmayan petrolün kesin payının tespit edilememesi durumunda, Rus menşeili ham petrol içeriğinin bulunduğu tespit edilirse, sevkiyatın tamamının AB’de boşaltılmasına izin verilmeyecektir.

AB Üye Devletlerinin gümrük makamlarına, Rusya’nın ham petrol üzerindeki ithalat yaptırımlarının üçüncü ülke menşeili petrollerle karıştırılması yoluyla dolanılması riskini azaltmak için gerekli tüm önlemleri almaları ve özel dikkat göstermeleri tavsiye edilmiştir. Özellikle, petrol sevkiyatlarının Rus menşeili petrol içermediğine dair belgesel veya diğer uygun kanıtları talep edeceklerdir.

Son olarak, Duyuru ile, petrolle ilgili yaptırımlara uymaktan öncelikli olarak ithalatçılar sorumlu olsa da AB’ye petrol ithalatında yer alan tüm operatörlerin, AB’ye ithal edilmek üzere Rus ham petrolünün nakliyesini yapmamaları veya nakliyesini sigorta ettirmemeleri için gerekli özeni göstermeleri tavsiye edilmiştir. Bu, Konsey Tüzüğü’nün 3(m) maddesi 2. paragrafında belirtildiği gibi ham petrol ve petrol ürünlerinin satın alınması, ithalatı veya transferi ile ilgili olarak teknik yardım, finansman veya mali yardım sağlama yasağından kaynaklanmaktadır.

Ayrıca, ithalatçıların ve tüm operatörlerin, Avrupa Komisyonu web sitesinde düzenli olarak yayınlanan bu konudaki güncellemeleri takip etmeleri tavsiye edilmiştir.

Şafak Herdem, Esra Temur